Een zonnige dag; een boeiend onderwerp; een inspirerende sfeer: kortom de gebruikelijke, optimale omstandigheden voor een geslaagde alumni-bijeenkomst dienden zich ook dit jaar weer aan, en wel op 21 september jl. Het moet gezegd, slecht weer en een alumni meet&greet-dag kunnen nooit samenvallen, zo is onze ervaring. Deze keer ging de reis naar Deventer, namelijk het Etty Hillesum Centrum (EHC), waar we in de ochtend een lezing bijwoonden van Marijke Dijkstra. Uit deze presentatie kwam een indrukwekkend beeld naar voren van een jonge vrouw die in de oorlogsjaren te maken kreeg met een scala van vrijheidsbeperkende maatregelen. Steeds ingrijpender werd zij beroofd van de meest elementaire rechten, waardoor allerlei activiteiten – zelfs de meest alledaagse – niet meer mogelijk waren.
Het dagboek van Etty biedt ons een kijkje in de ziel van een jonge vrouw die heel goed besefte, dat met deze gang van zaken niets anders werd beoogd dan haar ondergang en die van haar naasten. De wijze waarop zij zonder oordeel dit proces van dag tot dag beleefde en onder woorden bracht, getuigt van een visie op de zin van het bestaan, die verre uitstijgt boven het eigen belang of gevoelens van angst en onmacht. Deze denkwijze heeft ook tegenwoordig nog niets aan actualiteit verloren. Het gedachtegoed van Etty Hillesum (1914-1943) staat in de belangstelling van filosofen en er is een Et
ty Hillesum Onderzoekscentrum in Middelburg. Natuurlijk was er gelegenheid de tentoonstelling te bezichtigen in het oude gebouw waar het EHC is gevestigd.
Eeuwenlang diende het als een kleine synagoge, maar later werd het een ‘sjoel’ waarin joodse kinderen les kregen uit de Thora.
Een ‘schoolfoto’ uit 1941 toont 22 kinderen die allemaal een Jodenster dragen. Slechts één van hen zou de oorlog overleven. Achter het EHC vindt men de grote synagoge die een rijksmonument is, maar tegenwoordig leegstaat. De bezichtiging daarvan maakte deel uit van de stadswandeling na de lunch. Onder leiding van een bevlogen gids doolden wij door de oude steegjes van de zonovergoten stad en over de drukke markt. De route voerde ons langs de huizen van de joodse inwoners van het oude Deventer. De gids wist een schat aan details toe te voegen over de omstandigheden in Deventer van voor en tijdens de oorlog. Ook schetste hij een levendig beeld van de verhoudingen in het gezin waar Etty opgroeide. Al met al kunnen we terugkijken op een gezellige alumni-ontmoeting met soms aangrijpende indrukken.